24 Temmuz 2020 tarihinde Rekabet Kurumu tarafından başlatılan yaş sebze ve meyve sektörünün incelemesi tamamlandı. İncelemeden sonra hazırlanan raporda fahiş fiyat artışının nedenleri de yer aldı. Tüketiciye yansıyan fiyatları etkileyen başlıca faktörler, tedarik sürecindeki aktörler olarak belirlenmiştir. Tüketiciye ulaşan fiyatlardan en düşük payı çiftçinin aldığı vurgulandı.
EN ÇOK ARACI GELİR ELDE EDER
tüketicilere yansıyan meyve ve sebze fiyatlarının %8’i vergi, % 42,6’sı çiftçi payı, %44,5’i aracıların geliridir. Satılan ürünlerden elde edilen gelirin büyük kısmı aracılara gidiyor. Tarladan 10 bin kg 1 lira olarak çıkan ürün bakkalda 8100 kg, KDV dahil 22 bin 744,80 TL oluyor. Ürün tarladan 1 liraya çıktığında 2,81 TL oluyor. Bu tutarın 2.915 tl’si vergi, 9.700 tl’si çiftçilere, 10.130 tl’si araçlarına ödeniyor.
Üretici kuruluşlar aracılar yerine ticaret yaparsa çiftçilerin geliri artar. Tarladan 1 TL’ye çıkan ürün, aracılar devre dışı bırakılırsa çiftçiden 1.30 TL’ye alınır. Aracılar söz konusu olduğunda tüketiciye 2,81 TL olan satış fiyatı da 2,54 TL’dir. Tüketiciye yansıyan vergi yükü de azaltılır. Bu durumda çiftçinin geliri de neredeyse% 50 artar.
FİYATLAR DA DÜŞÜYOR
Üretici birlikleri aracıların yerini alırsa hem fiyatlar düşer hem de çiftçi katma değerden en yüksek payı alır. Bu durumda fiyatlar da düşüyor, çiftçinin payı %20 artarak %60’a ulaşıyor. Hazırlanan rapora göre üretici kuruluşlar aracıların yerine geçtiğinde fiyatlar düşüyor ve çiftçilerin gelirleri de artıyor.
