BA.5 varyantı Türkiye’deki COVID-19 vakalarına hakim

Türkiye’de koronavirüs vakalarının sayısı yığılıyor, Temmuz ayında daha önce bildirilen sadece bir ayda sekiz kat artış. Türkiye, bu yılın başlarında günlük vakaların en düşük seviyelere düşmesi ışığında koronavirüs ile ilgili kısıtlamaları gevşetmişti. Enfeksiyonun bir çeşidi olan BA.5, artıştan sorumlu tutuluyor. Vakaların yaklaşık %80’i, daha önceki, daha az şiddetli varyantların aksine, insanları açık havada bile enfekte edebilen varyanttan kaynaklanmaktadır.

Yetkililere göre uzmanlar, halkı sokağa çıkma yasağı şimdilik söz konusu değilken koruma önlemlerini almaya çağırıyor. Kalabalık alanlarda ise iç ve dış mekanlarda koruyucu maske takılmasını öneriyorlar.

Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilimsel Danışma Kurulu üyesi Levent Yamanel, Çarşamba günü Sabah gazetesine yaptığı açıklamada, BA.5 varyantının omikron’dan “4-5 kat daha hızlı” yayıldığını ve açık havada bile bulaşıcı olabileceğini söyledi. Türkiye’nin yeni varyantın diğer ülkelerle aynı yaygınlığına sahip olduğunu söyledi. “İnsanlar kişisel önlemler almalı. Maske takmaları, sosyal mesafe ve hijyen kurallarına uymaları gerekiyor” dedi. Yamanel, bazı hastaların yoğun bakıma alındığını kaydetti; çoğunluğu 65 yaş ve üstü ve kronik hastalığı olan kişilerdi. Bağışıklık sistemi baskılanmış insanları artık yoğun bakımda görüyoruz” dedi. Ayrıca halkı aşılamayı ihmal etmemeye çağırdı.

İzmir Katip Çelebi Üniversitesi’nde enfeksiyon hastalıkları uzmanı olarak da görev yapan Kurul’un bir diğer üyesi Prof. “Yoğun bakımda olanlar aşısız hastalar” diye ekledi. Hasta sayısı artacak ama yoğun bakıma muhtaç hastalarda benzer bir artış beklemiyoruz” dedi.

Şener, maske takmakla mümkün olan enfeksiyon döngüsünü kırmanın önemli olduğunu söyledi. “Varyantlar maskelere karşı etkisizdir. İnsanlar dışarıda bile kalabalığa karışıyorlarsa maske takmalıdırlar. Örneğin, açık hava düğünlerine katıldıktan sonra COVID-19 teşhisi konan insanları görüyoruz” dedi. “Enfekte olsanız bile her zaman hafif bir vakanız olacağına inanmak yanlış. Ayrıca iyileştikten sonra uzun süreli semptomlar yaşayabilir ve tat ve koku kayıplarına, beyin hasarına ve kalp sorunlarına maruz kalabilirsiniz” dedi.

Virüsün iki yeni varyantı, önceki enfeksiyonlardan bağışıklık korumasından daha kolay kaçıyor gibi görünüyor; bu, son aylarda bir COVID-19 vakasından iyileşenlerin bile virüs için temiz bir sayfa haline gelebileceği anlamına geliyor. Doktorlar, aşıların hastaneye yatışları ve ölümleri büyük ölçüde önlemede hala etkili olduğunu söylüyor. Omicron ailesindeki BA.5 ve BA.4 varyantları , şimdi Amerika Birleşik Devletleri de dahil olmak üzere bazı ülkelerde baskın suşlardır.

Aşılar, COVID-19’u tedavi eden yeni tedavilerle birlikte, enfeksiyon üzerine virüsü giderek daha az ölümcül hale getirse de, insanları hızlı oranlarda yeniden enfekte etmeye devam etme yeteneği, birçok ülke tedarik zinciri sorunlarıyla karşı karşıya kalmaya devam ettikçe, devam eden aksamaların hayaletini artırıyor. Ve doktorlar, önceki enfeksiyonların insanları diğer tıbbi durumlar için daha yüksek risk altına sokabileceğine dair kanıtların artmasıyla birlikte, COVID-19’un uzun vadeli sağlık etkisi hakkında hala pek çok şeyin bilinmediğini söylüyor.

Türkiye, günlük vaka sayısında yeni zirvelerle boğuştuktan sonra son birkaç ayda pandeminin en kötüsünü atlattı. Uzmanlar, koronavirüs vakalarındaki düşüşü, hastaneye yatışlarda düşüşe katkıda bulunan daha az şiddetli omicron suşuna bağlıyor. Ocak 2021’de başlayan aşı sürüşü de vakaların yaygınlığını önemli ölçüde azalttı. Olumlu gelişmeler ışığında Türkiye, pandemi ile ilgili kısıtlamaları kademeli olarak hafifletti. Şu anda, sosyal mesafeden zorunlu polimeraz zincir reaksiyon testlerine (PCR) kadar önceki sıkı kısıtlamaların hiçbiri mevcut değilken, hastaneler halkın koruyucu maske takması gereken tek yerler.

Yine de uzmanlar, riskin kronik hastalığı olan kişiler ve yaşlı vatandaşlar için devam ettiği konusunda uyarıyor ve onlara koruyucu maske takmak da dahil olmak üzere kendilerini koruma önlemleri almalarını tavsiye ediyor. Sağlık yetkilileri daha önce hastaneye yatışların ve ölümlerin çoğunun yaşlılar ve diğer hastalıklardan muzdarip kişiler arasında olduğunu açıklamıştı.

İlk vakanın 11 Mart 2020’de bildirilmesinden bu yana, ülkenin en kalabalık şehri İstanbul’un nüfusundan biraz daha az olan 15.5 milyondan fazla kişinin koronavirüs testi pozitif çıktı. Yaklaşık 100.000 kişi enfeksiyondan öldü. Türkiye Ocak 2021’de ülke çapında aşılama seferberliğine başladı. Yaklaşık 150 milyon doza ulaştı. Şu anda 53 milyondan fazla insan iki doz aşıya sahipken, 27.9 milyon kişiye Çin’in Sinovac veya Pfizer-BioNTech’in Messenger RNA (mRNA) aşısının üçüncü doz aşıları yapıldı.